Co wpływa na wartość monet?

2021-01-23 12:09:37

Jeśli już zdecydujemy się na kolekcjonowanie monet, powinniśmy przede wszystkim poznać ich wartość. Skąd jednak możemy dowiedzieć się, jaką wartość ma dany egzemplarz? Co tak naprawdę na nią wpływa? Na wartość każdej monety wpływa kilka czynników. Są trzy podstawowe kryteria, na podstawie których możemy wycenić dany egzemplarz:

Stan monety

Każdemu kolekcjonerowi zależy na tym, aby posiadać monety w jak najlepszym stanie. Według kryteriów międzynarodowych wszystkie monety dzielą się na 10 klas, które oznakowane są jako: UNC, AU, XF, VF, F, VG, G, AG, FA, PR. Monety oznakowane jako UNC są w najlepszym stanie – menniczym - nie obiegowym. Symbol PR nadawany jest monecie o najmniejszej wartości – bardzo zniszczone egzemplarze. Między innymi na podstawie tych symboli literowych ustalana jest cena monety.

W Polsce obowiązuje siedmiostopniowa skala stanu zachowania monet, która wygląda następująco:

stan I - stan menniczy - monety, które nigdy nie były używane jako środek płatniczy.
stan II - monety z nieznacznymi uszkodzeniami powstałymi w mennicy podczas produkcji lub w trakcie transportu, są to także monety, które były w obiegu, ale po krótkim czasie zostały wycofane.
stan III – monety, które posiadają nieznaczne ślady zużycia w obiegu, drobne skaleczenia na brzegach, lekkie wytarcia reliefu.
stan IV – monety mające łatwo zauważalne ślady zużycia, jednak nie mają one wpływu na czytelność egzemplarza.
stan V – monety bardzo znacznie zużyte. Niektóre detale rysunku i litery legendy są nieczytelne. Można ciągle określić monetę, jednak niektóre dane pozostają nieczytelne.
stan VI – monety, na których znaczna część legendy oraz rysunku jest nieczytelna. Monetę można określić dzięki doświadczeniu, wadze, średnicy czy metalu.
stan VII – monety, których stan uniemożliwia identyfikację.

Na aukcjach wystawiane są głównie monety w stanie zachowania nie gorszym niż III.

Nakład

Drugim kryterium wartości jest nakład, w jakim wydano daną monetę lub ilość zachowanych egzemplarzy (czasami zdarza się, że moneta była w przeszłości powszechnie dostępna, ale ze względu na różne czynniki zachowało się niewiele egzemplarzy). Większą popularnością cieszą się monety trudno dostępne, których do obiegu nie została wypuszczona duża ilość.

Moda

Wpływ na wartość monety ma też oczywiście panująca moda. Bardziej popularne monety, o które zabiegają kolekcjonerzy chcący mieć je w swoich zbiorach, mają zawsze większą wartość niż te, którymi interesuje się mało osób.

Największą wartość uzyskują monety zachowane w pięknym stanie, których jest bardzo mało i jednocześnie wielu kolekcjonerów interesuje się ich zakupem. Brak jednego z tych trzech czynników potrafi znacznie obniżyć wartość monety. Tego przykładem są poniższe przypadki:

Możemy posiadać monetę w idealnym stanie, wydaną w niskim nakładzie, ale mało osób jest zainteresowanych posiadaniem takiej – nie uzyskamy za nią wysokiej ceny.
Przykład: Moneta 20 zł Marceli Nowotko z 1983 roku została wybita w liczbie 152000 egzemplarzy – to ekstremalnie mało, ale mimo to można ją znaleźć w sklepach internetowych w menniczym stanie zachowania za kilkadziesiąt złotych.

Możemy posiadać menniczą monetę (najlepszy stan zachowania) z dużym zainteresowaniem tym egzemplarzem, ale nakład, w jakim ją wydano, był duży – nie uzyskamy za nią wysokiej ceny.
Przykład: Monety ze schyłku PRL-u, których bardzo duża ilość zachowana jest w stanie idealnym ze względu na wycofanie ich z obiegu. W naszym sklepie taki zestaw kosztuje 8 zł - sprawdź.

Możemy posiadać monetę, która interesuje wielu kolekcjonerów, jest przy tym bardzo rzadka, jednak nie jest w dobrym stanie – nie uzyskamy za nią wysokiej ceny.

Sytuacja ta dotyczy każdej monety, która przedstawia swoją wartość, gdy jest w dobrym stanie zachowania. Kiedy zdarzy się jeden okaz, który będzie ledwo rozpoznawalny przez swój słaby stan – będzie niewiele wart.

Jak dowiedzieć się ile warta jest moneta?

Wartość monety możemy ustalić na podstawie kilku źródeł informacji. Są to oczywiście oceny ekspertów w dziedzinie numizmatyki, ale też internetowe fora numizmatyczne, na których można zamieszczać zdjęcia monety i prosić o dokonanie wyceny. Innym sposobem na ustalenie wartości monety jest śledzenie portali aukcyjnych, gdzie widzimy kwoty, za jakie monety zostały wylicytowane. Wartość danego egzemplarza może też pomóc ustalić katalog z monetami. Katalog monet polskich wydany przez Fischer'a na rok 2021 można kupić w naszym sklepie internetowym.